24 - آب زیر زمینی . زمین شناسی یازدهم .

24 - آب زیر زمینی . زمین شناسی یازدهم . از فصل سوم .

آپدیت : 09 / 02 / 2020 .

 

آب زیر زمینی .

آب دهی ( دبی ) عبارت است از : حجم آبی که در واحد زمان ( ثانیه s ) از مقطع عرضی رود خانه عبور می کند .

سطح ایستابی :

Quiz Test : در شکل رو به رو ، به ترتیب منطقه های A و B کدام مناطق را نشان می دهند ؟ ( sanjesh - 11 HS - 2020 / 01 / 17 )

Option A : منطقه ی تهویه - منطقه ی آب گیر .

Option B : منطقه ی آب گیر - سطح ایستابی .

Option C : سطح ایستابی - منطقه ی اشباع .

Option D : منطقه ی اشباع - منطقه ی تهویه .

Answer : Option D .

در شکل مطرح شده ، منطقه ی A منطقه ی اشباع و منطقه ی B منطقه ی تهویه را نشان می دهد .

تخلخل و نفوذ پذیری .

Tip : در صد تخلخل آب خوان ، بیان گر مقدار آبی است که می تواند در آن ذخیره شود و نفوذ پذیری ، نشان گر توانایی آب خوان در انتقال و هدایت آب می باشد .

Tip : در صد فضا های خالی ( تخلخل ) رسوب یا سنگ ، طبق رابطه ی زیر قابل محاسبه می باشد .

Porosity : پوکی ، تخلخل .

Quiz Test : توانایی ذخیره ی آب در آب خوان به وسیله ی کدام پارا متر ، سنجیده می شود ؟ ( sanjesh - 11 HS - 2020 / 01 / 17 )

Option A : نفوذ پذیری .

Option B : تخلخل .

Option C : مویینگی .

Option D : تجدیدی پذیری .

Answer : Option B .

Explanation : پارا متر تخلخل آب خوان ، توانایی ذخیره ی آب در آب خوان را نشان می دهد .

Quiz Exam : توانایی آب خوان در انتقال و هدایت آب به وسیله ی کدام پارا متر ، نشان داده می شود ؟ پارا متر نفوذ پذیری ، نشان گر توانایی آب خوان در انتقال و هدایت آب می باشد .

Quiz Exam : در مورد تخلخل و نفوذ پذیری ، پس از محاسبه ی مورد A ، مورد B را به دست آورید ؟

( A ) بر اثر بهره بر داری از یک آب خوان ، در یک دشت ( مخزن ) به مساحت 10⁶ × 200 متر مربع و تخلخل 30 در صد ، سطح ایستابی 10 متر افت کرده است ؛ چه حجمی از آب تخلیه شده است ؟

Answer : به طور کامل در Pdf  ، توضیح داده شده است . ( توضیح به تر و تکمیلی تر ، به زودی )

( B ) چنان چه این حجم آب در طی 30 روز پمپاژ شده باشد ، میان گین آب دهی چاه ها چه قدر بوده است ؟

Answer : به طور کامل در Pdf  ، توضیح داده شده است . ( توضیح به تر و تکمیلی تر ، به زودی )

آب خوان .

Quiz Test : چشمه های کارستی در کدام سنگ ها ، ایجاد می شود ؟ ( Sanjesh - 11 HS - 2020 / 01 / 17 )

Option A :

Option B :

Option C :

Option D :

Answer : Option D .

Explanation : پدیده ی کارستی شدن در سنگ آهک رخ می دهد ؛ چشمه های کارستی نیز فقط در سنگ آهک رخ می دهد .

Quiz Exam : چشمه های کارستی در کرمان شاه و نهاوند را نام ببرید ؟

Answer : چشمه ی کارستی طاق بستان کرما شاه . چشمه ی کارستی گاماسیاب نهاوند .

حرکت آب زیر زمینی .

Tip : حرکت آب در داخل آب خوان ، از کم تر از یک متر تا صد ها متر در روز تغییر می کند .

Quiz Test : حرکت آب در داخل آب خوان از .......... تا .......... متر در روز تغییر می کند . ( sanjesh - 11 HS - 2020 / 01 / 17 )

Option A :بیش از یک متر - هزاران .

Option B : کم تر از یک متر - صد ها .

Option C : حدود ده متر - هزاران .

Option D : کم تر از ده متر - کم تر از صد .

Answer : Option B .

Explanation : حرکت آب در داخل آب خوان ، از کم تر از یک متر تا صد ها متر در روز تغییر می کند .

ترکیب آب زیر زمینی .

Tip : سختی آب ، به علت نمک های محلول در آن است .

Tip : یون های کلسیم و منیزیم ، به عنوان فراوان ترین یون ها ی موجود در آب ، ملاک تعیین سختی آب می باشند .

TH : سختی کل ( میلی گرم در لیتر ) ( mg / L ) ( Total Hardness )

Total Hardness : 2 / 5 Ca²⁺ + 4 / 1 Mg²⁺

Ca²⁺ = 2 / 5 mg / L = مقدار کلسیم

Mg²⁺ = 4 / 1 mg / L = مقدار منیزیم

Quiz Exam : نمونه ی آبی دارای 53 میلی گرم در لیتر ، یون کلسیم و 103 میلی گرم در لیتر ، یون منیزیم می باشد .

مطلوب است :

A ) محاسبه ی سختی کل آب ؟

Answer :

Total Hardness ( mg / L ) = 2 / 5 Ca²⁺ ( mg / L ) + 4 / 1 Mg ²⁺ → TH ( mg / L ) = ( 2 / 5 × 53 ) Ca²⁺ ( mg / L ) + ( 4 / 1 × 103 ) Mg²⁺ ( mg / L ) → TH ( mg / L ) = 132 / 5 Ca²⁺ ( mg / L ) + 422 / 3 Mg²⁺ ( mg / L ) → TH ( mg / L ) = 554 / 8 ( mg / L ) .

سختی کل آب موجود ، 8 / 554 میلی گرم در لیتر می باشد .

B ) بررسی قابل شرب بودن ؟

Answer : میزان سختی این آب بالا می باشد ، پس برای آشامیدن مناسب نیست .

تجدید پذیری آب .

آب های فسیلی .

آب های فسیلی به آب ها یی گفته می شود که در طی چند هزار سال در اعماق زیاد محبوس شده اند و در چرخه ی آب قرار ندارند .

بیلان ( تراز نامه ) ی آب . بیلان = تراز نامه = واژه ی مصوّب فرهنگستان .

توازن آب بر اساس اصل بقای جرم می باشد . بین مقدار آب ورودی ( I ) به آب خوان و آب خروجی از آن ( O ) و تغییراتی که در حجم ذخیره ی اب به وقوع می پیوندد ( ΔS ) رابطه ی زیر ، بر قرار می باشد .

I - O = ΔS

Tip : تغییراتی که در حجم آب داخل آب خوان اتفاق می افتد ، با اختلاف آب ورودی و خروجی از آن برابر است .

Tip : اگر مقدار آب ورودی به آب خوان ، بیش تر از مقدار آب خروجی از آب خوان باشد ، بیلان ( تراز نامه ) آب ، مثبت ( + ) .

Tip : مقدار آب ورودی به آب خوان ( I ) > مقدار آب خروجی از آب خوان ( O ) . بیلان : + ( مثبت ) .

Tip : اگر مقدار آب وردی به آب خوان ، کم تر از مقدار آب خروجی از آب خوان باشد ، بیلان ( تراز نامه ) آب ، منفی ( - ) .

Tip : مقدار آب ورودی به آ خوان ( I ) < مقدار آب خروجی از آب خوان ( O ) . بیلان : - ( منفی ) .

Quiz Test : تراز نامه ی آب بر اساس کدام اصل تعیین می شود ؟ ( sanjesh - 11 HS - 2020 / 01 / 17 )

Option A : بقای انرژی .

Option B : پایستگی .

Option C : بقای جرم .

Option D : چسبندگی .

Answer : Option C .

Explanation : تراز نامه ( بیلان آب ) بر اساس اصل بقای جرم تعریف می شود . ( ΔS = I - O ) .

در طی سال ها گذشته ، به علت بهره برداری زیاد از منابع آبی ، بیلان منابع آب در کل کشور و در بیش تر 609 دشت کشور ، منفی بوده است . بر این اساس ، بسیاری از دشت های کشور از نظر توسعه ی بهره برداری آب های زیر زمینی ، به عنوان دشت ممنوعه اعلام شده است .

Quiz Test : در دشت های ممنوعه ، باید بهره بر داری از آب های زیر زمینی .......... یابد و .......... افزایش یابد . ( Sanjesh - 11 HS - 2020 / 01 / 17 )

Option A : افزایش - تغذیه ی مصنوعی .

Option B : کاهش - تغذیه ی مصنوعی .

Option C : کاهش - تعداد چاه ها .

Option D : افزایش - تعداد چاه ها .

Answer : Option B .

Explanation : در دشت های ممنوعه باید بهره برداری از آب های زیر زمینی کاهش یافته و تغذیه ی مصنوعی افزایش یابد . دقت داشته باشین که این عبارت یه مقدار از تعریف تغذیه ی مصنوعی می باشد .